Waarom stoppen met roken?
Roken brengt aanzienlijke gezondheidsrisico's met zich mee, waaronder een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, longkanker, COPD en beroertes. Door te stoppen met roken kunt u deze risico's drastisch verminderen en uw gezondheid significant verbeteren.
De voordelen van stoppen met roken zijn al binnen 20 minuten merkbaar wanneer uw hartslag en bloeddruk dalen. Na één jaar is het risico op hartaandoeningen gehalveerd, en na 10 jaar is het risico op longkanker ongeveer de helft van dat van een roker. Op lange termijn verbetert uw longfunctie, neemt uw energie toe en versterkt uw immuunsysteem.
Financieel gezien bespaart stoppen met roken aanzienlijke bedragen. Bij een gemiddelde prijs van €8 per pakje sigaretten, bespaart iemand die een pakje per dag rookt meer dan €2.900 per jaar. Dit geld kan worden besteed aan gezondere en plezierigere activiteiten.
Uw levenskwaliteit verbetert merkbaar: uw reuk- en smaakzin keren terug, u heeft meer energie, uw huid ziet er gezonder uit en u voelt zich fitter. Bovendien beschermt u uw familie en omgeving tegen de schadelijke effecten van meeroken, wat vooral belangrijk is voor kinderen en zwangere vrouwen.
Verschillende methoden om te stoppen met roken
Er zijn verschillende bewezen effectieve methoden om te stoppen met roken, waarbij nicotinevervangende therapie (NRT) een van de meest gebruikte opties is. Deze omvat nicotinepleisters, kauwgum, zuigtabletten en neussprays die helpen de ontwenningsverschijnselen te verminderen door geleidelijk de nicotine-inname af te bouwen.
Medicijnen op recept, zoals varenicline (Champix) en bupropion (Zyban), kunnen door uw huisarts worden voorgeschreven. Deze medicijnen helpen de nicotineverslaving te doorbreken en verminderen het verlangen naar sigaretten significant.
Gedragstherapie en counseling zijn essentiële onderdelen van een succesvol stopplan. Hierbij leert u nieuwe gewoonten aan en krijgt u strategieën om met triggers en stressvolle situaties om te gaan zonder te roken.
Alternatieve en combinatiemethoden
Acupunctuur en hypnotherapie als ondersteunende behandelingen
Mindfulness en ontspanningstechnieken
Mobiele apps en online stopprogramma's
Steungroepen en coaching
Combinatietherapieën, waarbij meerdere methoden worden gecombineerd, tonen vaak de beste resultaten. Uw apotheker kan u adviseren over de meest geschikte combinatie voor uw specifieke situatie en rookgedrag.
Nicotinepleisters en kauwgom
Nicotinepleisters zijn een bewezen effectieve methode om te stoppen met roken. Ze werken door een constante, gecontroleerde hoeveelheid nicotine af te geven via de huid, waardoor ontwenningsverschijnselen worden verminderd. De pleister vervangt geleidelijk de nicotine uit sigaretten en helpt bij het doorbreken van de rookgewoonte.
Beschikbare sterktes en merken
In Nederlandse apotheken zijn verschillende merken verkrijgbaar, zoals Nicorette, Niquitin en eigen merken van apotheekketens. De pleisters zijn beschikbaar in verschillende sterktes:
21 mg voor zware rokers (meer dan 20 sigaretten per dag)
14 mg voor gemiddelde rokers (10-20 sigaretten per dag)
7 mg voor lichte rokers (minder dan 10 sigaretten per dag)
Nicotinekauwgom
Nicotinekauwgom biedt flexibiliteit bij plotselinge rookzin. De aanbevolen dosering is 8-12 stuks per dag, waarbij elke kauwgom 20-30 minuten gekauwd moet worden. Kauw langzaam en stop regelmatig om de nicotine via het mondslijmvlies op te nemen.
Mogelijke bijwerkingen zijn huidirritatie bij pleisters en maagklachten bij kauwgom. Zwangere vrouwen en mensen met hartziekten moeten eerst een arts raadplegen. Voor optimale resultaten combineer je deze hulpmiddelen met gedragsverandering en volg je het afbouwschema consequent op.
Medicijnen om te stoppen met roken
Voor rokers die moeite hebben met stoppen zijn er effectieve medicijnen beschikbaar die de kans op succes aanzienlijk verhogen. Deze medicijnen werken anders dan nicotinevervanging en kunnen bijzonder nuttig zijn voor mensen die eerder gefaald hebben met andere methoden.
Champix (varenicline)
Champix is momenteel het meest effectieve medicijn om te stoppen met roken. Het werkt door nicotinereceptoren in de hersenen gedeeltelijk te blokkeren, waardoor zowel de beloning van roken als ontwenningsverschijnselen verminderen. De behandeling duurt 12 weken en verhoogt de kans op succesvol stoppen tot 25-30%.
Zyban (bupropion)
Zyban, oorspronkelijk een antidepressivum, vermindert het verlangen naar nicotine en ontwenningssymptomen. Het wordt voorgeschreven als tweemaal daags 150 mg gedurende 7-12 weken.
Beide medicijnen zijn op recept verkrijgbaar in Nederlandse apotheken. Belangrijke bijwerkingen kunnen zijn:
Champix: misselijkheid, slaapproblemen, veranderingen in stemming
Zyban: droge mond, slapeloosheid, duizeligheid
Deze medicijnen zijn niet geschikt voor iedereen. Mensen met epilepsie, eetstoornissen of bepaalde psychiatrische aandoeningen moeten voorzichtig zijn. Overleg altijd met je huisarts of apotheker voordat je start met deze medicatie.
E-sigaretten en rookvervangers
E-sigaretten als stopinstrument
E-sigaretten worden steeds vaker gebruikt als hulpmiddel om te stoppen met roken. Deze apparaten leveren nicotine zonder de schadelijke verbranding van tabak, waardoor ze een minder schadelijk alternatief kunnen bieden tijdens het stopproces. Veel rokers ervaren e-sigaretten als een bruikbare overgang omdat ze het rookritueel behouden.
Beschikbare producten en regelgeving
In Nederland zijn verschillende typen e-sigaretten verkrijgbaar, van wegwerpmodellen tot hervulbare systemen. De Nederlandse wetgeving vereist dat nicotinehoudende e-liquids voldoen aan strenge kwaliteitseisen. Verkoop aan minderjarigen is verboden en reclame is beperkt. De maximale nicotineconcentratie is wettelijk vastgesteld op 20 mg/ml.
Voor- en nadelen
Voordelen: minder schadelijke stoffen dan sigaretten, behoud van rookritueel, verschillende nicotinesterktes
Nadelen: langetermijneffecten nog onduidelijk, risico op afhankelijkheid, niet geschikt voor niet-rokers
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat e-sigaretten effectiever kunnen zijn dan traditionele nicotinevervangers, maar meer onderzoek naar langetermijneffecten is nodig.
Praktische tips en ondersteuning
Stappenplan voor stoppen met roken
Begin met het vaststellen van een stopdatum en informeer familie en vrienden over uw besluit. Verwijder alle rookgerelateerde spullen uit huis en werk. Identificeer uw rooktriggers en ontwikkel alternatieve strategieën. Overweeg nicotinevervangende therapie of andere hulpmiddelen in overleg met uw apotheker.
Omgaan met ontwenningsverschijnselen
Ontwenningsverschijnselen zoals prikkelbaarheid, concentratieproblemen en hunkering zijn normaal en tijdelijk. Deze symptomen zijn het sterkst in de eerste week en nemen geleidelijk af. Drink veel water, eet gezonde snacks en zoek afleiding door fysieke activiteit.
Ondersteuning van uw apotheek
Persoonlijk advies over geschikte stopmiddelen
Monitoring van uw voortgang
Aanpassing van dosering indien nodig
Motivatie en encouragement tijdens het stopproces
Maak gebruik van online apps zoals "Rookvrij" of "QuitNow" voor dagelijkse motivatie. Bij terugval: zie dit niet als falen maar als leermoment. De meeste mensen hebben meerdere pogingen nodig voordat ze definitief stoppen.
