Wat is Diabetes?
Diabetes mellitus is een chronische aandoening waarbij het lichaam problemen heeft met de regulatie van bloedsuiker (glucose). Dit gebeurt wanneer de alvleesklier onvoldoende insuline produceert of wanneer het lichaam niet goed reageert op insuline. Insuline is een hormoon dat essentieel is voor het transport van glucose naar de cellen voor energie.
Type 1 en Type 2 Diabetes
Type 1 diabetes ontstaat meestal op jonge leeftijd en vereist levenslange insulinetherapie omdat de alvleesklier geen insuline meer produceert. Type 2 diabetes, de meest voorkomende vorm, ontwikkelt zich geleidelijk en hangt samen met levensstijlfactoren en erfelijkheid.
Oorzaken en Risicofactoren
Erfelijke aanleg
Overgewicht en obesitas
Gebrek aan lichaamsbeweging
Ongezonde voeding
Leeftijd boven de 45 jaar
Hoge bloeddruk
Veelvoorkomende symptomen zijn overmatige dorst, frequent urineren, vermoeidheid, wazig zien en langzaam genezende wonden. In Nederland heeft ongeveer 1,1 miljoen mensen diabetes, waarvan 90% type 2 diabetes heeft.
Bloedsuiker Monitoring
Regelmatige bloedsuikercontrole is cruciaal voor effectief diabetesbeheer. Door uw glucosewaarden te monitoren, kunt u patronen herkennen, medicatie aanpassen en complicaties voorkomen. Nederlandse apothekers adviseren dagelijkse metingen voor insulinegebruikers en regelmatige controles voor anderen.
Glucose Meters en Teststrips
In Nederlandse apotheken zijn verschillende betrouwbare glucosemeters verkrijbaar, zoals FreeStyle, Accu-Chek en OneTouch. Deze meters werken met compatibele teststrips die een kleine bloeddruppel analyseren. Teststrips hebben een beperkte houdbaarheid en moeten droog bewaard worden.
Doelwaarden en Meettijden
De Nederlandse Diabetes Federatie adviseert de volgende streefwaarden:
Nuchtere glucose: 4-7 mmol/L
Na de maaltijd: onder 10 mmol/L
HbA1c: onder 53 mmol/mol (7%)
Meet bij voorkeur 's ochtends nuchter, voor en na maaltijden, en voor het slapen. Uw diabetesverpleegkundige of apotheker kan een persoonlijk meetschema opstellen dat past bij uw behandeling en levensstijl.
Medicijnen voor Diabetes Type 2
Metformine als eerstelijns behandeling
Metformine is het meest voorgeschreven medicijn voor diabetes type 2 en wordt beschouwd als de eerste keuze behandeling. Dit medicijn werkt door de glucoseproductie in de lever te verminderen en de gevoeligheid voor insuline te verbeteren. Metformine heeft als voordeel dat het zelden hypoglykemie veroorzaakt en kan zelfs helpen bij gewichtsverlies.
Aanvullende medicatie opties
Wanneer metformine alleen onvoldoende is, kunnen verschillende andere medicijnen worden toegevoegd. Sulfonylureumderivaten zoals glimepiride en gliclazide stimuleren de alvleesklier om meer insuline aan te maken. DPP-4 remmers, waaronder sitagliptine en vildagliptine, helpen de bloedsuikerspiegel te reguleren door hormonen te beïnvloeden die betrokken zijn bij de glucosecontrole.
SGLT-2 remmers zoals empagliflozine en dapagliflozine werken door overtollige glucose via de urine uit te scheiden. GLP-1 agonisten, waaronder liraglutide en semaglutide, vertragen de maagontlediging en kunnen significante gewichtsverlies bewerkstelligen.
Combinatietherapieën en voorzorgsmaatregelen
Veel patiënten gebruiken een combinatie van verschillende medicijnen voor optimale bloedsuikercontrole. Belangrijke bijwerkingen om op te letten zijn:
Maagdarmklachten bij metformine
Hypoglykemie bij sulfonylureumderivaten
Urineweginfecties bij SGLT-2 remmers
Misselijkheid bij GLP-1 agonisten
Insulinetherapie
Verschillende soorten insuline
Insulinetherapie is essentieel voor mensen met diabetes type 1 en soms noodzakelijk bij diabetes type 2. Er zijn verschillende soorten insuline beschikbaar, elk met specifieke werkingsduur en toepassingen. De keuze hangt af van individuele behoeften en levensstijl van de patiënt.
Snelwerkende en langwerkende insuline
Snelwerkende insulines zoals NovoRapid en Humalog werken binnen 15 minuten en worden meestal voor maaltijden gebruikt. Langwerkende insulines zoals Lantus en Levemir bieden 24-uurs dekking en worden vaak eenmaal daags toegediend. Gemengde insulines combineren beide types voor gebruiksgemak.
Toediening en bewaring
Moderne insulinepennen maken toediening eenvoudig en nauwkeurig. Belangrijk bij injectietechnieken:
Roteer injectieplaatsen om lipodystrofie te voorkomen
Gebruik altijd nieuwe naalden
Bewaar insuline in de koelkast (2-8°C)
Insuline in gebruik kan 28 dagen bij kamertemperatuur
Uw apotheker kan u adviseren over de juiste injectietechniek en hulpmiddelen die het beste bij uw situatie passen.
Voeding en Lifestyle Ondersteuning
Een gezonde levensstijl vormt de hoeksteen van effectief diabetesbeheer. Naast medicatie spelen voeding en beweging een cruciale rol bij het stabiliseren van bloedsuikerspiegels en het voorkomen van complicaties.
Diabetische voedingssupplementen
Gespecialiseerde voedingssupplementen kunnen helpen bij het aanvullen van tekorten die vaak voorkomen bij diabetes. Vitamine D, magnesium en B-vitaminen zijn essentieel voor een optimale stofwisseling en glucoseregulatie.
Kunstmatige zoetstoffen en producten
Veilige alternatieven voor suiker zoals stevia, erythritol en xylitol bieden de mogelijkheid om te genieten van zoete smaken zonder bloedsuikerspikes. Deze producten zijn verkrijgbaar in verschillende vormen, van tabletten tot bakpoeders.
Essentiële supplementen voor diabetici
Voedingsvezels - ondersteunen gezonde spijsvertering en bloedsuikercontrole
Omega-3 vetzuren - bevorderen cardiovasculaire gezondheid
Chroom - verbetert insulinegevoeligheid
Alpha-liponzuur - krachtige antioxidant
Regelmatige beweging blijft onmisbaar voor diabetesbeheer. Het verbetert insulinegevoeligheid, helpt bij gewichtsbeheersing en vermindert het risico op hart- en vaatziekten. Combineer cardio met krachttraining voor optimale resultaten.
Complicaties Preventie en Zorg
Diabetes kan verschillende orgaansystemen beïnvloeden, waardoor preventieve zorg essentieel is voor het behouden van kwaliteit van leven en het voorkomen van ernstige complicaties.
Voetzorg producten voor diabetici
Diabetische voeten vereisen extra aandacht vanwege verminderde gevoeligheid en tragere genezing. Gespecialiseerde crèmes, beschermende zolen en diabetische sokken helpen bij het voorkomen van wonden en infecties.
Huidverzorging en wondbehandeling
Hoge bloedsuikerspiegels kunnen de huid droog en kwetsbaar maken. Hydraterende crèmes en wondverzorgingsproducten speciaal ontwikkeld voor diabetici bevorderen genezing en voorkomen complicaties.
Regelmatige controles van ogen, hart en nieren zijn cruciaal. Neem contact op met uw zorgverlener bij symptomen zoals wazig zien, pijn op de borst, kortademigheid, of veranderingen in urinepatronen. Vroege detectie van complicaties kan ernstige gezondheidsproblemen voorkomen.
