Wat is COVID-19?
COVID-19 is een infectieziekte veroorzaakt door het SARS-CoV-2 virus, dat voor het eerst werd geïdentificeerd in december 2019. Dit coronavirus behoort tot dezelfde virusfamilie als het SARS-virus, maar is een nieuwe variant die zich wereldwijd heeft verspreid.
Het virus verspreidt zich hoofdzakelijk via druppeltjes die vrijkomen wanneer een besmet persoon hoest, niest of praat. Besmetting kan ook plaatsvinden door aanraking van besmette oppervlakken en vervolgens het gezicht aan te raken. In tegenstelling tot gewone griep kan COVID-19 ernstiger longproblemen veroorzaken en heeft het vaak een langere incubatietijd van 2-14 dagen.
Het belangrijkste verschil met seizoensgriep is dat COVID-19 vaker leidt tot ademhalingsproblemen, verlies van smaak en reuk, en kan resulteren in langdurige klachten, ook wel 'long COVID' genoemd.
Symptomen en Diagnose
COVID-19 kan zich op verschillende manieren manifesteren, variërend van milde tot ernstige symptomen. De meest voorkomende symptomen zijn koorts, droge hoest, vermoeidheid, en verlies van smaak of reuk. Andere veelvoorkomende klachten zijn hoofdpijn, keelpijn, spierpijn en kortademigheid.
Milde versus ernstige symptomen
Milde symptomen lijken vaak op een gewone verkoudheid, terwijl ernstige symptomen kunnen bestaan uit:
Ernstige ademhalingsproblemen
Aanhoudende pijn op de borst
Verwardheid of bewustzijnsverlies
Blauwe lippen of gezicht
Wanneer medische hulp zoeken
Zoek onmiddellijk medische hulp bij ernstige ademhalingsproblemen, aanhoudende pijn op de borst of tekenen van zuurstofgebrek. Voor milde symptomen kunt u contact opnemen met uw huisarts.
Beschikbare testen in Nederland
In Nederland zijn verschillende testmogelijkheden beschikbaar: zelftest antigeentesten voor thuisgebruik, professionele antigeentesten bij testlocaties, en PCR-testen die het meest betrouwbaar zijn. PCR-testen worden aanbevolen bij symptomen of na een positieve zelftest voor officiële bevestiging.
Beschikbare Medicijnen en Behandelingen in Nederland
Pijnstillers en koortsremmers
Voor het verlichten van COVID-19 symptomen zoals koorts, hoofdpijn en spierpijn zijn verschillende medicijnen verkrijgbaar bij Nederlandse apotheken. Paracetamol (bekend onder merknamen zoals Panadol en Tylenol) wordt vaak als eerste keuze aanbevolen vanwege de milde bijwerkingen en effectiviteit bij koorts en pijn. De aanbevolen dosering is maximaal 4 gram per dag voor volwassenen, verdeeld over meerdere doses.
Ibuprofen (verkrijgbaar als Advil, Nurofen en andere merken) is een alternatief dat zowel ontstekingsremmend als pijnstillend werkt. Dit medicijn kan bijzonder effectief zijn bij ontstekingsgerelateerde symptomen, maar dient met voorzichtigheid gebruikt te worden bij personen met maag- of hartproblemen.
Hoestonderdrukkers en keelpijnmedicatie
Een hardnekkige hoest en keelpijn behoren tot de meest voorkomende COVID-19 symptomen. Dextromethorfan preparaten zijn verkrijgbaar zonder recept en kunnen help bieden bij het onderdrukken van een droge, prikkelende hoest die de nachtrust verstoort.
Voor keelpijn bieden Nederlandse apotheken verschillende oplossingen aan, waaronder keelsprays met verdovende of ontstekingsremmende ingrediënten en zuigtabletten met antiseptische eigenschappen. Deze producten kunnen tijdelijke verlichting bieden van pijn en irritatie in de keel.
Antivirale medicijnen
Voor ernstigere gevallen van COVID-19 zijn antivirale medicijnen beschikbaar op recept. Paxlovid (nirmatrelvir/ritonavir) is een oraal medicijn dat binnen vijf dagen na het begin van de symptomen kan worden voorgeschreven aan patiënten met een verhoogd risico op ernstige complicaties. Dit medicijn werkt door de vermenigvuldiging van het virus te remmen.
Remdesivir wordt voornamelijk gebruikt in ziekenhuissettingen voor gehospitaliseerde patiënten en is beschikbaar als intraveneuze behandeling. Het kan de duur van ziekenhuisopname verkorten bij bepaalde patiëntengroepen.
Supplementen voor immuniteit
Nederlandse apotheken bieden verschillende supplementen aan die het immuunsysteem kunnen ondersteunen tijdens en na een COVID-19 infectie. Vitamine C preparaten zijn verkrijgbaar in verschillende vormen, van tabletten tot bruistabletten en poeders. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid ligt tussen 500-1000mg voor volwassenen.
Vitamine D supplementen zijn bijzonder relevant in Nederland vanwege de beperkte zonblootstelling, vooral tijdens de wintermaanden. Onderzoek suggereert een verband tussen vitamine D tekort en een verhoogd risiko op respiratoire infecties. Zink tabletten kunnen ook bijdragen aan een gezond immuunsysteem en zijn beschikbaar in verschillende doseringen.
Preventie en Bescherming
Vaccinaties beschikbaar in Nederland
Het Nederlandse vaccinatieprogramma tegen COVID-19 biedt verschillende vaccins aan via de GGD en deelnemende apotheken. Naast de basisvaccinatiereeks zijn boostervaccins beschikbaar voor specifieke risicogroepen en ouderen. Informatie over de meest actuele vaccinatierichtlijnen en beschikbaarheid is te verkrijgen bij uw lokale apotheek of via de GGD.
Mondkapjes en handschoenen
Nederlandse apotheken hebben een breed assortiment beschermingsmiddelen beschikbaar. Chirurgische mondkapjes bieden bescherming tegen druppeltjes en zijn geschikt voor dagelijks gebruik in publieke ruimtes. FFP2 en FFP3 maskers bieden een hogere mate van bescherming en zijn aanbevolen in situaties met verhoogd risico.
Wegwerphandschoenen van nitril of latex kunnen extra bescherming bieden bij het hanteren van oppervlakken of bij de zorg voor zieke familieleden. Het is belangrijk om handschoenen correct aan en uit te trekken om kruisbesmetting te voorkomen.
Handhygiëne producten
Goede handhygiëne blijft een van de belangrijkste preventieve maatregelen. Nederlandse apotheken bieden verschillende handdesinfecterende producten aan met minimaal 60% alcohol. Deze zijn beschikbaar in verschillende formaten, van kleine flesjes voor onderweg tot grote flessen voor thuisgebruik.
Antibacteriële zepen en handcrèmes helpen bij het voorkomen van uitdroging door frequent handen wassen, wat essentieel is voor het behouden van een gezonde huidbarrière.
Ontsmettingsmiddelen voor thuis
Voor het reinigen en ontsmetten van oppervlakken thuis zijn verschillende producten verkrijgbaar:
Alcoholgebaseerde oppervlaktereinigers (minimaal 70% alcohol)
Chloorbleek oplossingen voor niet-poreuze oppervlakken
Desinfecterende doekjes voor snelle reiniging
UV-sterilisatoren voor kleine voorwerpen zoals telefoons en sleutels
Luchtreinigingssprays met antivirale eigenschappen
Sociale afstand houden
Hoewel sociale afstand houden voornamelijk een gedragsmaatregel is, kunnen Nederlandse apotheken adviseren over praktische hulpmiddelen. Digitale thermometers voor contactloze temperatuurmeting helpen bij het monitoren van symptomen zonder fysiek contact. Pulsoximeters kunnen helpen bij het thuis monitoren van zuurstofverzadiging bij mild verlopende COVID-19 infecties.
Ventilatie en luchtkwaliteit
Goede ventilatie draagt bij aan het verminderen van virusverspreiding binnenshuis. Nederlandse apotheken kunnen CO2-meters aanbevelen voor het monitoren van luchtkwaliteit in woonruimtes. HEPA-filters voor bestaande ventilatiesystemen en draagbare luchtreiniger kunnen helpen bij het verwijderen van virusdeeltjes uit de lucht. Essentiële oliën zoals eucalyptus en tea tree kunnen worden gebruikt in diffusers voor een frisse, schone geur en mogelijke antimicrobiële voordelen.
Thuiszorg en Herstel
Thuisisolatie is essentieel bij COVID-19 infectie om verdere verspreiding te voorkomen. Blijf minimaal 5 dagen thuis na positieve test en tot 24 uur koortsvrij. Zorg voor voldoende ventilatie, gebruik indien mogelijk een aparte badkamer en draag een mondkapje bij contact met huisgenoten.
Symptoombestrijding en Monitoring
Voor koorts en pijn zijn paracetamol en ibuprofen geschikt. Hoestdrank kan irritatie verminderen. Een digitale thermometer helpt temperatuur te monitoren, terwijl een pulsoximeter zuurstofwaarden meet. Raadpleeg bij waarden onder 95% direct uw huisarts.
Herstelondersteuning
Vitamine D, C en zink kunnen het immuunsysteem ondersteunen. Probiotica helpen de darmflora herstellen na ziekte of antibioticakuur. Keer geleidelijk terug naar normale activiteiten en let op Long COVID symptomen zoals:
Aanhoudende vermoeidheid
Kortademigheid bij inspanning
Concentratieproblemen
Verlies van smaak of reuk
Apotheek Services en Advies
Nederlandse apotheken bieden uitgebreide ondersteuning tijdens uw COVID-19 reis. Voor receptmedicijnen zoals Paxlovid kunt u terecht met voorschrift van uw huisarts. Ons team verzorgt medicijnbegeleiding en controleert wisselwerkingen met uw huidige medicatie.
Beschikbare Producten en Diensten
Zonder recept verkrijgen we symptoombestrijders, zelftest kits, mondkapjes en ontsmettingsmiddelen. Onze apothekers geven persoonlijk advies over juiste dosering en gebruik. Via thuisbezorging leveren we medicijnen veilig aan huis, ideaal tijdens isolatie.
Vaccinatie en Samenwerking
Veel apotheken bieden COVID-19 vaccinaties aan in samenwerking met GGD en huisartsen. We werken nauw samen met uw huisarts voor optimale zorgcoördinatie. Onze diensten omvatten:
24-uurs noodapotheek bereikbaarheid
Online medicijnconsultaties
Medicatiebeheer en herhaalmedicatie
Farmaceutische zorg op maat
Voor spoedvragen buiten openingstijden verwijzen we naar dienstdoende apotheken in uw regio.
